එඩ්මන්ඩ් ජයසූරිය

ඔබේ මණ්ඩපයේ විශාරදයෝ බොහෝ ය දවස පුරා ම එහි ගී ගැයේ එහෙත් මේ ආධුනිකයාගේ සරල ගීයෙන් ඔබේ දයාව අවදි වී ලෝකයේ සම්භාව්‍ය සංගීතය සමඟ මුසු වූ එය දුක්මුසු සරල ගීයක් වී...

1913 දී ප්‍රථම වරට ආසියාවට නොබෙල් ත්‍යාගය හිමිකර දුන් ‘ගීතාංජලී’ කෘතියෙහි පිළිබිඹු වන ඨකූරයන්ගේ කවිත්වයේ සුවිශේෂිතා ඔබ හඳුනාගන්නේ කෙසේ ද?

ඨකූරයන්ගේ කවිත්වය පිළිබඳ අවධානය යොමු කිරීමේදී දෙඅංශයක් පිළිබඳ ව කතා කළ යුතු වෙනවා. ඨකූර් නිසැක වශයෙන් ම ආසියානුතික වගේ ම උපනිෂද් දහමෙන් පෝෂණය ලද කවියෙක්.

විස්තර »

ඒයි ජයේ නැගිටින්න. අද වැඩට යන්නේ නැද්ද හොඳටෝ ම දවල් වෙලා.’

’මොකක්ද දෙයියනේ ඔයාට වෙලා තියෙන්නෙ. තාම එළිය වැටුණෙත් නෑ. මට තව ටිකක් නිදාගත්තෑකි.’

මම කුසීනකමින් යුතුව ඇඳේ අනෙක් පසට හැරී දෑස පියාගතිමි. බිරිය කුමක්දෝ වැදගත් කරුණක් කීමට මෙන් ඇඳේ පසෙකින් හිඳගනු මට යන්තමින් දැනිණ.

’දවල් වෙලා නෑ? දැන් හයත් පහුවෙලා. නැගිටල ලේස්ති වෙනකොට වෙලාව හරියාවි.’

බිරිය මගේ උරිස්සට අත තබනු මට යන්තම් දැනේ.

’මේ ඔයා දන්නවයි වැඩක්. ඊයෙ රෑ මහේෂි ජයන්තත් එක්ක පැනල ගිහින්ලු අනේ.’

විස්තර »

සිංහල භාෂාවේ නාම පද අතරත් සංඥා නාම නමින් පද වර්ගයක් වෙයි. ඒ බෙදීම පුද්ගලයන්, ස්ථාන, ප්‍රදේශ හඳුනාගැනීම සඳහා වෙන් වූවකි. කවර භාෂාවක වුව මේ බෙදීම පවතී. කෙනකු හෝ තැනක වෙන් කොට හඳුනා ගැනීම මේ සංඥා නාමයෙන් සිදු කෙරෙයි. එහෙත් එය සම්මුතියක් පමණි. මේ ගැන නොදැන නම ගැන බොහෝ පැටලිලි සාදා ගන්නා පුද්ගලයෝ ද මේ සමාජයේ වෙති. දිනපතා බොහෝ පුවත්පත්හි මුදල් ගෙවා දැන්වීම් පළ කරවමින් තමා භාවිත කරන සංඥා නාමය හෝ පරම්පරා නාමය වෙනස් කරන බව මහජනතාවට දැනුම් දෙන්නෝ කොපමණ වෙත්ද? සමහරු තම නම් ගම්, පරම්පරා නාමයන් ප්‍රසිද්ධියේ පළ කරන්නට අකැමැති වෙති. ඔවුහු සමාජයේ වෙනත් වෙනත් නම්වලින් පෙනී සිටින්නට ද උත්සාහ දරති.

 විස්තර »

මම මහගමසේකරයන් ව කිසි දිනෙක දැක නැත්තෙමි. ඔහුගේ උඩුකය පිළිබිඹුවක් මා ප්‍රථමයෙන් දුටුවේ මා පාසල් ශිෂ්‍යයකුව සිටියදී ශ්‍රී ලංකා ගුවන්විදුලි සංස්ථාව තුළයි. මහගමසේකර නම් පුද්ගලයකු මිහිපිට ජීවත් වූ බව මට දැනෙන්නට පටන්ගන්නේ 1980 වර්ෂයේදීය. එතුමන් ගේ ගීත අසා තිබුණද ඒවායේ රචකයා සොයා වෙහෙසීමට තරම් උනන්දුවක් එවකට මා තුළ නොපැවතිණි. එහෙත් මාගේ ජීවිතයේ මෙන්ම අධ්‍යාපනයේ ගමන් මඟද වෙනස් කළේ එතුමන් බව පාඨක ඔබට පවසන්නේ ඒ අතීතය මිහිරියාවකින් සිහිකරමිනි. එයට සවන්දීමට තරම් පාඨක ඔබ කාරුණිත වේ යැයි සිතමි.

කොළඹ ආනන්ද මහා විද්‍යාලයේ ජීව විද්‍යා අංශයෙන් මම එකල උසස් පෙළ හදාරමින් සිටියෙමි. භෞතික විද්‍යා විෂය සඳහා සෙනසුරාදා හවස නගර ශාලාව අසල බෞද්ධ කාන්තා විද්‍යාලයේ පැවැත්වූ භෞතික විද්‍යාපන්තියකට මම සහභාගි වීමි. ආනන්ද බාලිකා විද්‍යාලයේ නේවාසිකාගාරයේ සිට ඒ පන්තියට පැමිණි තරුණියක කෙරේ මගේ හිත ඇදී ගොස් තිබිණි.

විස්තර »

මවු ගුණ අනන්තය, දරුවකු මේ ලොව එළිය දුටු දා සිට එම දරුවා හට මවගෙන් සිදුවන මෙහෙය මෙතෙකැයි කියා කිව හැකි නොවේ. අපේ සිංහල බෞද්ධ සංස්කෘතිය තුළ අම්මා යන සංකල්පයට අසුදාරත්වයකින් වර්ණනා කරයි. හැම දරුවකු ම තමන්ට හැකි හැකි හැම අයුරින් ම මාතෘත්වයට ගරු කරනු ලැබේ.

චාමික මුණසිංහ විසින් සම්පාදනය කර ඇති “ගෙදර බුදුන් අම්මා” නැමති ගී සරණිය යථොක්ත පසුබිමෙහි ලා විශේෂ වෙයි. කවියකු ගීත රචකයකු ග්‍රන්ථ කර්තෘවරයකු හා මාධ්‍යවේදියකු වන චාමිකගේ නිර්මාණවලියේ නවතම කෘතිය “ගෙදර බුදුන් අම්මා” නම් වෙයි.

 විස්තර »

මොනවද අලුත් තොරතුරු?

වැඩිපුරම කරන්නේ භාවනා කටයුතු. අලුත් නවකතාවකුත් ඉවර කරමින් ඉන්නේ. “කවි කඳුර” කියලා.

මොනවගේ මාතෘකාවක් ඔස්සේද ලියැවුණේ?

මීට අවුරුදු 200 ක පමණ ඉඳන් වර්තමානය දක්වා ඉතිහාසය හා බැඳුණු කතාවක්.

ඉතිහාස පොත් එහෙම වැඩියෙන් කියවනවා ඇති එහෙනම්?

ම්... ඒ වුණාට මේ දිනවල කියවන්නේ බෞද්ධ පොත්.

වැඩියෙන් ම රසවින්ද පොත මොක ක්ද?

ලෝකේ පළමුවැනිම නවකතාව. ගැංජි කුමාරයාගේ කතාව.

හේතුව?

ඒක පුරාණ කාලේ ලියැවුණු පොතක් වුණත් අද කාලේ පොතක් හා සමානවම රසවත්.

ඒ වගේම මම චීනේ හිටපු නිසාද කොහෙද ඒ රටේ ලිං යු තාන් කියන රටින් පිටුවහල් වී සිටි ලේඛකයකුගේ පොත්වලටත් බොහෝම පි‍්‍රය කරනවා.

 විස්තර »